လွယံုမက ဝခ်င္ေသးရင္

ကိုယ္အေလးခ်ိန္ တိုးခ်င္တာ လြယ္တဲ့ကိစၥေတာ့ မဟုတ္ပါ။ “ငါးက်ီးေျခာက္ ၾကပ္တင္”လို႔၊ “ငါးေဖါင္ရိုးေျခာက္” လို႔ အေခၚခံေနရသူမ်ားလို၊ ေမြးရာပါ မ်ိဳးဗီဇကိုက Skinny body type ခပ္ပိန္ပိန္ သမားမ်ားအတြက္ဆို ပိုခက္မည္။ ငါးမွာေတာင္ ပိန္ရင္ ငါးရာမသြင္းဘူး ထင္ပါရဲ႕။

ဝခ်င္ရင္ အရင္ဆံုး ေရာဂါဘယေတြ ကင္းေနဘို႔ လိုပါတယ္။ သိတဲ့အတိုင္း နာတာရွည္ ေရာဂါေတြက လူကို ပိန္သြား ေစပါတယ္။ TB, HIV-AIDS ကင္ဆာ၊ လည္ပင္ၾကီးေဟာ္မုန္းမ်ားေနသူ စတာေတြပါ။ တီဘီ ျဖစ္ေနသူတေယာက္ ေဆးပါတ္လည္လို႔ ေပ်ာက္လာရင္ ေသျခာေပါက္ ဝလာပါတယ္။ တိတိက်က် ဆိုရရင္ ညိဳျပီး ဝလာတာပါ။

ခပ္လြယ္လြယ္ သေဘာေပါက္ေအာင္ေျပာရရင္ ဝခ်င္ရင္ ၾကီးၾကီးၾကံပါေလ။ အိႏၵိယကို ေရာက္ခါစ ဦးေမာသီရိ ဆိုတဲ့ စာေပဆုရဘူးသူ မိတ္ေဆြၾကီးကေပးတဲ့ အၾကံတခုက ဘာလဲဆိုေတာ့ “တံငါျဖစ္မွေတာ့ ငါးၾကီးၾကီးမွ်ားပါ” တဲ့။ သူက အေျပာတင္ မဟုတ္ဘူး။ အဂၤလိပ္စကား တလံုးမွ မတတ္ေပမဲ့ သတၱိေကာင္းလွတဲ့ တိုင္းရင္းသူတေယာက္ကို ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ဆိုသူနဲ႔ ေတြ႔ေအာင္ အားလဲေပး၊ အကူညီလဲ ေပးခဲ့တဲ့သူပါ။

ၾကီးၾကီးၾကံဘို႔ရာ တခါစား မ်ားမ်ား၊ အၾကိမ္လဲ မ်ားမ်ား၊ ထမင္းလုပ္ ၾကီးၾကီး၊ ထမင္းပန္းကန္အစား ဇလံု၊ ဇြန္းဆိုရင္ ေယာက္ခ်ိဳ သံုးပါ။ အေတြ႔အၾကံဳအရ ေျပာရရင္ လူေကာင္ၾကီးသူေတြ လက္ေရးလက္သား ေသးေသး၊ လက္မွတ္က ငယ္ငယ္ေလး ျဖစ္တတ္တယ္။ အဲေတာ့ လက္ေရးပါ ေျပာင္းခ်င္ ေျပာင္းလို႔ အၾကံေပးရမလားဘဲ။

ဝခ်င္ရင္ အေလး(ဝိတ္) မ, တာ ျငင္းစရာေတာ့ မရွိပါ။ မ်ားမ်ားစားဘို႔ေလာက္ေတာ့ မထိေရာက္ပါ။ ပိန္သူေတြရဲ႕ ဇီဝကမၼ ဆိုတဲ့ သက္ရွိတို႔ ထံုးစံလုပ္ေပးေနရတဲ့ ျဖစ္စဥ္ကုိယ္၌က ျမန္ျမန္ၾကီး လုပ္ေနသူေတြ ျဖစ္လို႔ (ကယ္လိုရီ) ေတြ ပိုရဘို႔ လိုပါတယ္။ စာသင္သလို ေျပာရရင္ အဆင့္ ၅ ဆင့္ရွိတယ္။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ခ်ိန္ထားပါ။
၁။ ခါတိုင္း တေန႔မွာ (ကယ္လိုရီ) ဘယ္ေလာက္ စားေနသလဲ။
၂။ စားေနတာထက္ ၅ဝဝ (ကယ္လိုရီ) ပိုစားပါ။ စားႏိုင္ေအာင္ တေန႔ ၃ ထပ္ကေန ၄-၅ ထပ္ စားျပစ္လိုက္ပါ။
၃။ (ဝိတ္)မ ပါ။ Gym သြားခ်င္သြား၊ အိမ္မွာဘဲ လုပ္လုပ္။
၄။ အေလးခ်ိန္ ျပန္ခ်ိန္ပါ။ တပါတ္အျပီး ၁-၂ ေပါင္တိုးရင္ ေကာင္းတယ္။ ၁ဝ ေပါင္ မတိုးခ်င္ပါနဲ႔။ က်န္းမာေရးအရ အေကာင္း မဟုတ္ပါ။ ၁ လကုန္ရင္ ၅-၈ ေပါင္ တိုးတာ ေကာင္းတယ္။
၅။ အေလးခ်ိန္ ဆက္မတိုးရင္ ေနာက္ထပ္ (ကယ္လိုရီ) ၂၅ဝ ပိုစားပါေလ။

တေန႔ (ကယ္လိုရီ) ဘယ္ေလာက္လိုတာ သိဘို႔ “ဦးတိက်” ေတြအတြက္ ေဖၚျမဴလာ ရွိတယ္။ အရင္ဆံုး ဘာမွမလုပ္ဘဲ ေနတဲ့ အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ လိုမဲ့ႏႈန္းထားကို တြက္ရတယ္။ Resting Metabolic Rate (RMR) လဲေခၚတယ္ Basal Metabolic Rate (BMR) လဲေခၚတယ္။ လမ္းလဲမေလ်ာက္၊ ေျပးလဲမေျပး၊ အသားေလးေနတံုး ကိုယ္ခႏၶာက အသက္ရွဴဘို႔၊ ႏွလံုးခုန္ဘို႔၊ အစာေျခေနဘို႔ စတာေတြရဲ႕ ဇီဝအလုပ္ေတြအတြက္ လိုအပ္ခ်က္ကို ေျပာတာပါဘဲ။

ပ်င္းေတာ့ ပ်င္းစရာၾကီး။ သခ်ၤာလို ထပ္ရွင္းရအုန္းမယ္။
RMR = 9.99w + 6.25h - 4.92a + 166g-161
w = ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ကီလိုဂရမ္၊ h = အရပ္ စင္တီမီတာ၊ a = အသက္ ႏွစ္၊ g = က်ား-မ၊ (က်ား = 1 မ = 0)
တေန႔တာလိုမဲ့ (ကယ္လိုရီ) သိဘို႔ RMR ကို 1.25 နဲ႔ ေျမွာက္လိုက္ပါ။

ပိုျပီး စားႏိုင္ေအာင္ စားပံုစားနည္း ေျပာင္းသင့္ရင္ ေျပာင္းရမယ္။ အဝစား ၃ ခါနဲ႔ သြားရည္စာ ၂ ခါ၊ ၃ ခါ စားပါ။ ေကာ္ဖီ၊ လက္ဘက္ရည္ ေသာက္မဲ့အစား၊ ႏြားႏို႔၊ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္ ေသာက္ပါ။ ေပါင္မံု႔စားရင္ အညိဳက အျဖဴထက္ ပိုတယ္။ အသီးအရြက္မွာလဲ ေရမ်ားမ်ား ပါတာမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ ေဂၚဖီ၊ ပဲစိမ္းစားဥ၊ သခြါးသီးတို႔ထက္ အာလူး၊ ပဲမ်ိဳးစံု၊ မံုလာဥနီ၊ ေျပာင္းဖူး တို႔က သာတယ္။ အသီးေတြဆိုရင္ လိမ္ေမာ္၊ ပိခ်္၊ ဇီးသီး၊ ဖရဲသီးေတြထက္ ငွက္ေပ်ာသီး၊ သစ္ေတာ့သီး၊ ေထာပတ္သီး၊ နာနတ္သီး၊ ပန္းသီးေတြက သာတယ္။ (ဆု-ပ္)ဆိုတဲ့ ဟင္းရည္ဆိုရင္ (ခရင္)ပါတာက အၾကည္ရည္ထက္ သာတယ္။

ျဖစ္ႏိုင္သမွ် အစားအေသာက္ေတြထဲမယ္ စားသံုးဆီ ထည့္ရပါမယ္။ သံလြင္ဆီ၊ စားအုန္းဆီ၊ ေထာပတ္ဆီတို႔က ေနၾကာေစ့ဆီ၊ ပဲဆီတို႔ထက္ သာတယ္။ သာတယ္ဆိုတာ (ကယ္လိုရီ) ပိုရတာကို ေျပာတာပါ။ ေရွာင္သင့္တာေတြကေတာ့ က်န္းမာေရးနဲ႔ မကိုက္တဲ့ trans-fats ေတြမ်ားတဲ့ (ပက္စထရီ)၊ ကိတ္၊ ကြတ္ကီး၊ ျပဳျပင္ထားတဲ့ အသား-ငါး၊ (မာဂ်ရင္)၊ အလြယ္ဝယ္ရတဲ့ အစားအစာေတြပါ။

မျဖစ္မေနစားရမွာက (ပရိုတင္း) ဓါတ္ပါ အစာေတြ ျဖစ္တယ္။ အသားမ်ိဳးစံု၊ ငါးမ်ိဳးစံု။ စားႏိုင္တဲ့ အသားအမ်ိဳးမ်ိဳးအျပင္ (ကယ္လိုရီ) မ်ားမ်ားပါတဲ့ ေထာပတ္၊ ဒိန္၊ (ေအာလစ္ဖ္)ဆီ၊ (ခရင္မ္)ဆိုတာေတြ ထပ္ျဖည့္ပါ။ အသားမစားသူေတြလဲ ဝႏိုင္တာပါ။ ၾကြက္သားေတြ မာတင္းျပီး သန္ခ်င္ရင္ေတာ့ အသားစားသူမ်ားက ပိုသာပါတယ္။

စိတ္လႈတ္ရွားမႈေတြဟာ (ကလ္လိုရီ) အေတာ္ ျဖဳန္းျပစ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ စိတ္ေအးေအးထားပါ။ လြမ္းစရာ ဝတၱဳေတြ မဖတ္နဲ႕။ ေဟာလိဝုဒ္က သရဲကား၊ (ေအလီယန္)ကား၊ (အက္ရွင္)ကားေတြ မၾကည္နဲ႔၊ ဇာတ္ မနာနာေအာင္ ရိုက္ထားတဲ့ ကိုရီးယားကား၊ ကုလားကားေတြ မၾကည့္နဲ႕။ ဗမာေတြ ဒါေၾကာင့္ ပိန္ေနတာ။

စားခိုင္းတာေတာ့ ဟုတ္ပါျပီ၊ စားခ်င္စိတ္ ပိုေကာင္းေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ ဗီတာမင္ B အုပ္စု ေဆးေတြက အေထာက္အပံ့ ျပဳပါတယ္။ Cyproheptadine (Cypon) ဆိုတဲ့ေဆးက (အလာဂ်ီ) စတာေတြအတြက္ ျဖစ္ေပမဲ့ Anorexia nervosa ေခၚတဲ့ စားခ်င္ေသာက္ခ်င္စိတ္ နည္းေနသူေတြကိုလဲ ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ကေလးေတြဟာ နဲနဲေလး ျဖစ္လိုက္တာနဲ႔ က်သြား၊ ပိန္သြားျဖစ္တတ္တယ္။ (Cypon) တိုက္ရင္လဲ ခဏနဲ႔ ျပန္စားခ်င္ လာၾကမယ္။

ေနာက္တခုက အစပ္စားတဲ့လူ၊ (မဆလာ)ၾကိဳက္သူ၊ အခ်ဥ္ပါမွဆိုသူေတြ ခံတြင္းေတြ႕ရင္ စားသာစားပါေလ။ အစပ္တို႔၊ ဟင္းခပ္အေမႊးအၾကိဳင္တို႔ဆိုတာ စားခ်င္လာေအာင္ လုပ္ေပးတဲ့ တန္ခိုးရွိတယ္။ တရူပ္နံနံ (ၾကံမဆိုင္) ခပ္ထားတဲ့ ဟင္းခ်ိဳရည္က ပိုခ်ိဳသလို မဟုတ္လား။ “ႏွာညြန္႔ကို ျခဴတတ္ေသာ” ဆိုတဲ့အစားေပါ့။ ငရုပ္သီးက မတူတဲ့ အက်ိဳး ႏွစ္မ်ိဳး ရေစပါတယ္။ အစပ္ေတြဟာ (ကယ္လိုရီ) ပိုသံုးလို႔ ပိန္ေစတယ္။ အစပ္ပါမွ စားခ်င္စိတ္ပိုလို႔ ဝေစမယ္။

ကိုယ္ခႏၶာ ၾကီးထြားေစတဲ့ ေဟာ္မုန္းဆိုတာ လူ႔ဦးေႏွာက္ကေန ထုတ္ေပးေနတယ္။ အေလးမသူမ်ား ၾကြက္သားေတြ သန္မာလာတာ သူ႔အစြမ္းပါ။ သဘာဝ မဟုတ္ဘဲ အပိုေဆာင္းခ်င္သူေတြအတြက္ (စတီရြိဳက္) ေဟာ္မုန္း ေဆးေတြလဲ ရွိပါတယ္။ Human Growth hormone (HGH), Growth factors and Testosterone-based analogs ဆိုတာေတြပါ။ ဒီေဆးေတြကို အရြယ္လြန္သူ ေယာက္်ားေတြအတြက္ေရာ အားကစားသမားမ်ားအတြက္ပါ သံုးေနတာျဖစ္တယ္။ အိုလံပစ္ ဆုတံဆိပ္ ျပန္အပ္သူေတြ မနည္းေတာ့ဘူး မဟုတ္လား။ ေဟာ္မုန္းဆိုတာ အစြမ္းၾကီးသလို သတိၾကီးၾကီးလည္းထား သံုးရတာမ်ိဳး ျဖစ္တယ္။

ဂ်ပန္ (ဆူမို) နပမ္းသမားနည္းက “(ကယ္လိုရီ)မ်ားတဲ့ အစာေတြစား၊ အဆီ မမ်ားေစနဲ႔”။ (အင္စူလင္) ဆိုတဲ့ သၾကားဓါတ္ ထိန္းတဲ့ ေဟာ္မုန္းကို ဆြေပးလို႔၊ (ကယ္လိုရီ) မ်ားရင္ သိမ္းထားတဲ့ အဆီကို ထုတ္မသံုးစရာ မလိုေတာ့ဘူး။ တခါတည္း မ်ားမ်ား စားႏိုင္ေအာင္ တခ်ိဳ႕က မနက္ေစာေစာစာ မစားဘဲေနတယ္။ သူလို ကိုယ္လိုေတြက တေန႔မွ ၂ဝဝဝ-၃ဝဝဝ သာ စားတယ္။ (ဆူမို) နပမ္းသမားေတြ တေန႔ကို (ကယ္လိုရီ) ၆ဝဝဝ ကေန ၂ဝဝဝဝ အထိ စားသတဲ့။ အရက္ (ဘီယာ)လဲ ေသာက္ပါတဲ့။ သူလို ကိုယ္လိုဘဲေပါ့။ တထိုင္ထဲ ဘီယာ ဗူး ၁ဝဝ ကုန္သူဆိုတာ ရွိဆိုဘဲ။ ေလ့က်င့္ခန္းကို ပိုျပီး၊ ျပင္းျပင္း ထံထံ၊ ေန႔စဥ္မွန္မွန္၊ လုပ္တာေၾကာင့္ စားခ်င္စိတ္ေတြ ပိုလာေစတယ္။

က်န္းမာေရးသတင္း အသစ္စက္စက္တခုက ဘာေျပာလဲဆိုေတာ့ ေမ်ာက္ေတြကို စုထားျပီး စမ္းတဲ့အခါ၊ အေကာင္ၾကီး ေတြက ႏိုင္ခ်င္တာေၾကာင့္ စိတ္ညစ္ရတဲ့ ေမ်ာက္ေတြမွာ အဆီစုျပီး၊ ဝမ္းေခါင္း က်ယ္လာသတဲ့။ ေကာက္ခ်က္ဆြဲရင္ စိတ္ဒုကၡရရင္ ဝတယ္ဆိုဘဲ။ ႏိုင္လိုမင္းထက္ အႏွိပ္စက္ခံေနရသူမ်ား အေတာ္ဘဲေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ဒီ သီအိုရီက လူေတြအတြက္ မွားပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ဆိုရင္ အမွားၾကီး မွားတယ္။ စိတ္ေသာက မ်ားတိုင္းသာ ဝရရင္လား ဗမာျပည္မွာ (ဆူမို) သမားခ်ည္းသာ ျဖစ္ေတာ့မယ္။

ခ်ဳပ္လိုက္ရင္ “ေရာဂါ ကင္ရွင္း၊ ထမင္းဟင္း မ်ားမ်ား၊ ေဆးဝါးလဲစား၊ အေလးလဲ မပါ” ခင္ဗ်ား။ စားနည္းလည္း သိျပီ။ စားခ်င္ေအာင္ လုပ္နည္းလည္း သိျပီ။ စားခ်င္တာ စားႏိုင္တဲ့ဘဝမ်ိဳး ရဘို႔ကေတာ့ ေမ်ာက္ဆိုးမ်ား ႏွိပ္စက္တာ မခံၾကပါနဲ႔ ခင္ဗ်ား။

Dr. တင့္ေဆြ